Rekenen met een verhoudingstabel met kommagetallen

Algemeen

De leerlingen leren rekenen met verhoudingstabellen met kommagetallen.

Belang

Het is handig om verhoudingstabellen met kommagetallen te kunnen gebruiken, omdat je dan gemakkelijk kunt uitrekenen hoeveel je van iets hebt.

Introductie

Je oefent samen met de leerlingen het optellen met kommagetallen om de voorkennis van het rekenen met kommagetallen te activeren.

Instructie

Je legt uit hoe je een verhoudingstabel maakt aan de hand van een voorbeeld met de prijs van glazen limonade. Benoem dat je daarbij kijkt hoeveel keer meer het is in de bovenste rij van de ene stap naar de andere stap. Zet deze getallen in de pijlen boven de rij. Benadruk dat je aan de onderkant hetzelfde doet. Als aan de bovenkant is vermenigvuldigd met 2, dan doe je dit ook aan de onderkant. Laat daarna de leerlingen oefen met het invullen van de verhoudingstabel. Wijs de leerlingen erop handige stappen te vermenigvuldigen. Je kunt bijvoorbeeld niet eenvoudig van 2 zakken appels naar 3 zakken appels rekenen, maar wel van 1 zak appels naar 3 zakken appels. Deze stap kun je ook berekenen door eerdere stappen op te tellen: 1 + 2 = 3 zakken appels. Tel de uitkomsten in de onderste rij daarna ook bij elkaar op. Ga vervolgens in op verhoudingstabellen die niet beginnen bij 1 en oefen hiermee. Bij sommige tabellen die niet beginnen met 1 moet je eerst nog terugrekenen naar 1. Geef aan dat je dit doet door zowel aan de bovenkant als de onderkant te delen. Wijs de leerlingen erop goed te kijken wanneer ze moeten delen en vermenigvuldigen en oefen hiermee. Daarna oefenen de leerlingen met tabellen, waarbij ze zelf de tussenstappen moeten bedenken. Ook hierbij moeten ze goed opletten of ze moeten delen of vermenigvuldigen. Laat vervolgens een tabel zien waarbij meerdere rijen moeten worden ingevuld.

Controleer of de leerlingen kunnen rekenen met eenvoudige verhoudingstabellen met kommagetallen door hen de volgende vragen te stellen:
- Wat komt er in de onderste rij van de verhoudingstabel?
- Als je aan de bovenkant tussen twee stappen moet vermenigvuldigen met 3, wat doe je dan bij de onderkant van de tabel?

Inoefening

De leerlingen oefenen met het invullen van een verhoudingstabel. Daarbij oefenen ze zowel met een tabel met oplopende getallen als een tabel waarbij ze zelf de tussenstappen moeten bedenken.

Afsluiting

Bespreek nogmaals met de leerlingen dat het belangrijk is om een verhoudingstabel in te kunnen vullen omdat je dan gemakkelijk kunt uitrekenen hoeveel je van iets hebt. Daarnaast bespreek je dat leerlingen een keersom of een deelsom kunnen gebruiken om lege vakjes in de verhoudingstabel in te kunnen vullen. Als afsluiting van de les laat je de leerlingen in tweetallen de verhoudingstabellen die op het bord staan op papier schrijven en invullen binnen anderhalve minuut.

Aandachtspunten

Als leerlingen nog moeite hebben met het rekenen met verhoudingstabellen met kommagetallen, dan kun je met de leerlingen verhoudingstabellen uitrekenen met cijfers zonder een getal achter de komma of makkelijkere kommagetallen zoals ,5 ,2 , 1 of ,25. Daarnaast kun je ook geld gebruiken om de kommagetallen meer concreet te maken.

Instructiemateriaal

Geld om kommagetallen te concretiseren voor leerlingen die extra instructie nodig hebben bij dit leerdoel.