Kolomsgewijs aftrekken t/m 10.000

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs aftrekken tot en met 10 000.

Belang

Met kolomsgewijs aftrekken kun je getallen aftrekken die je niet in één keer uit je hoofd kan aftrekken. Je kunt zo gemakkelijk meerdere grote getallen van elkaar afhalen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel mannen en vrouwen er in een dorp wonen.

Introductie

Je laat vier sommen op het digibord zien. Het antwoord ontbreekt. Vraag de leerlingen welke uitkomst bij welke som hoort en sleep de uitkomst er naartoe. Vervolgens laat je een som in verhaalvorm zien. Vraag de leerlingen welke som bij het verhaal hoort.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs aftrekken de getallen van de som onder elkaar zet. Vervolgens kun je dit van elkaar aftrekken door van links naar rechts te rekenen. Je begint dus eerst met het uitrekenen van de duizendtallen. Deze trek je van elkaar af. Daarna haal je de honderdtallen van elkaar af en en de tientallen haal je van elkaar af. Tot slot trek je de eenheden van elkaar af. Al deze uitkomsten zet je in het schema en je geeft aan wat de hulpsommen zijn. Alle uitkomsten tel je bij elkaar op. Zo weet je wat de uitkomst van de som is. Dit zet je onderaan in het schema. Laat de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs uitrekenen. Bij het aftrekken van de eenheden kan het voorkomen dat je een tekort hebt. In dat geval schrijf je een min op. Ditzelfde geldt wanneer je een tekort hebt bij de tientallen en de honderdtallen. Om vervolgens te berekenen wat de uitkomst is, tel je de getallen bij elkaar op, behalve het tekort. Dit haal je eraf. Vraag de leerlingen welke tussensom bij het gemarkeerde stuk hoort. Daarna laat je de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs uitrekenen.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen aftrekken met behulp van de volgende vragen/opdracht:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs af te kunnen trekken?
- Wat betekenen de letters D H T E?
- Waar begin je altijd bij kolomsgewijs rekenen?
- Reken deze sommen kolomsgewijs uit: 5467 - 836 en 6357 - 3551

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het kolomsgewijs aftrekken door de kolom verder in te vullen. Daarna moeten ze aangeven wat de tussenstappen zijn. Vervolgens moeten ze de som in de kolom invullen en dit kolomsgewijs uitrekenen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen aftrekken tot en met 10 000, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs aftrekken van links naar rechts rekenen en dat als er sprake is van een tekort ze een min moeten toevoegen. Laat de leerlingen de sommen die op het digibord staan kolomsgewijs uitrekenen. Gum de vakjes uit om te laten zien hoe de kolom ingevuld moet zijn.

Aandachtspunten

Voor leerlingen die moeite hebben met kolomsgewijs aftrekken, kun je de betekenis van D H T E herhalen en hoe je de getallen in een DHTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel duizendtallen, honderdtallen, tientallen en de eenheden, zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je van elkaar haalt.