Woordenschat
Gynzy’s leerstof bij het leergebied woordenschat.
Aan de basis van het oefenmateriaal voor woordenschat liggen de leerlijnen. Deze leerlijnen zijn tot stand gekomen in samenwerking met Educatieve Concepten. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee leerlijnen: woorden leren leren (relaties en strategieën) en woorden leren (betekenissen). De eerste leerlijn is verdeeld over twee Werelden (Woordrelaties en Woordenboek). De tweede leerlijn is per thema ingedeeld in een aparte Wereld. Binnen deze themawerelden zijn de subthema’s te vinden als “Eilanden”. Elk van de Eilanden bestaat uit een aantal specifieke “Dorpen”: setjes van 12 woorden en/of uitdrukkingen.
De Werelden van woordenschat
Woorden leren leren
- Woordrelaties – bouwstenen en begrippen om woorden te leren leren: o.a. woordstructuren, betekenisrelaties, figuurlijk taalgebruik en woordsoorten.
- Woordenboek – strategieën voor het leren van woorden: o.a. alfabetiseren, betekenis opzoeken en afleidstrategieën.
Woorden leren
| Onder de grond | In de lucht |
| Ik voel me goed | Met elkaar |
| Onderweg | Mijn lijf |
| Bedenk en maak | Eet smakelijk |
| Klaar voor de start … af! | Ruzie en vrede |
| Moeilijke woorden | |
Viertaktmodel
Voor het vormgeven van woordenschat is gebruik gemaakt van het didactische Viertaktmodel (Verhallen, 1994). Dit model bestaat uit 4 stappen die leerlingen doorlopen bij het leren van nieuwe woorden. De eerste fase is het ‘voorbewerken’. In de informatie over het Dorp staat weergegeven welke woorden er in het dorp aan bod komen, daarmee kan de leerkracht een inleiding geven. Vervolgens gaan de leerlingen bezig met het ‘semantiseren’ van de woorden door verschillende woordrelaties te leggen. Ze krijgen opgaven met een woordweb, woordparachute, woordkast of woordtrap. Verder zijn ze ook direct bezig met het ‘consolideren’ van de woorden doordat er bij elk woord minstens 5 opgaven zijn gemaakt. Uiteindelijk wordt de kennis van de leerling getest in de laatste fase ‘controleren’ door te vragen naar de letterlijke betekenis van het woord of door een toepassingsvraag zoals ‘Welk woord hoort niet in het rijtje thuis?’.
Kernelementen
De leerstof bij woordenschat van Gynzy heeft een aantal kenmerkende elementen:
Woordrelaties
De woorden in de Dorpen van de themawerelden zijn zorgvuldig bij elkaar geselecteerd. Ze hebben veelal onderlinge verbanden die ook door leerlingen tijdens de verwerking interactief geoefend worden. Zo kunnen ze een woordweb, woordtrap, woordkast en woordparachute maken. Bovendien worden deze concepten eerst aangeleerd in de Wereld ‘Woordrelaties’.
Moeilijke woorden
In de Wereld ‘Moeilijke Woorden’ zijn diverse woorden opgenomen, denk aan filantroop, dresscode, charisma en cryptozoölogie. Er wordt aandacht besteed aan Oud-Nederlands taalgebruik, aan leenwoorden uit het Duits, Engels, Latijn, Frans en Grieks, en er is veel aandacht voor figuurlijk taalgebruik.